Zapalenie zatok: objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie

Spis treści

• Co to jest zapalenie zatok?
• Przyczyny zapalenia zatok
• Objawy zapalenia zatok
• Diagnoza zapalenia zatok
• Leczenie zapalenia zatok
• Zapobieganie zapaleniu zatok

Co to jest zapalenie zatok?

Zapalenie zatok to stan zapalny błony śluzowej, która wyściela zatoki przynosowe. Zatoki to jamy powietrzne zlokalizowane w czaszce, które są połączone z jamą nosową. Ich główną funkcją jest nawilżanie, ogrzewanie i oczyszczanie powietrza, które wdychamy. Dodatkowo zatoki biorą udział w emisji głosu oraz ochronie cieplnej i mechanicznej struktur takich jak oczodoły i mózg. Zapalenie zatok często występuje razem z zapaleniem błon śluzowych nosa.

Przyczyny zapalenia zatok

Za rozwój zapalenia zatok najczęściej odpowiedzialne są wirusy, które docierają do zatok przez błonę śluzową jamy nosowej. Inną przyczyną mogą być bakterie, takie jak paciorkowce czy gronkowce. Warto zauważyć, że zapalenie zatok może być również wynikiem alergii, zanieczyszczeń powietrza czy dymu tytoniowego. W medycynie wyróżnia się trzy postaci zapalenia zatok: ostre, nawracające ostre oraz przewlekłe.

• Ostre zapalenie zatok – zwykle trwa do czterech tygodni i często można je wyleczyć bez pozostawiania zmian chorobowych.
• Nawracające ostre zapalenie zatok – to kilka epizodów ostrego zapalenia zatok w ciągu roku.
• Przewlekłe zapalenie zatok – objawy utrzymują się dłużej niż 12 tygodni i mogą wymagać bardziej intensywnego leczenia.

Objawy zapalenia zatok

Typowe objawy zapalenia zatok to uczucie zatkanego nosa, ból głowy oraz ucisk w okolicy zatok. Pacjenci często zgłaszają katar, gorączkę i konieczność oddychania przez usta. Inne objawy to ropna wydzielina z nosa lub na tylnej ścianie gardła, kaszel oraz zmęczenie. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok objawy mogą być mniej intensywne, ale bardziej uporczywe.

• Zatkany nos – wynikający z obrzęku błony śluzowej.
• Ból głowy – często nasila się przy pochylaniu.
• Gorączka – może towarzyszyć ostrym stanom zapalnym.
• Katar – zarówno wodnisty, jak i ropny.
• Kaszel – często nasilający się w nocy.

Diagnoza zapalenia zatok

Prawidłowe rozpoznanie zapalenia zatok wymaga przeprowadzenia wywiadu z pacjentem oraz badania fizykalnego przez lekarza. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa, aby ocenić stan zatok. Dodatkowo, w morfologii krwi można zaobserwować leukocytozę, a wskaźnik OB może być podwyższony.

Leczenie zapalenia zatok

Leczenie zapalenia zatok można podzielić na zachowawcze i operacyjne. W większości przypadków stosuje się leczenie zachowawcze, które obejmuje antybiotyki w przypadku infekcji bakteryjnych oraz leki obkurczające błonę śluzową. Popularne są również leki przeciwhistaminowe, takie jak efedryna czy pseudoefedryna. W przypadku przewlekłego zapalenia zatok, które nie reaguje na leczenie farmakologiczne, może być konieczne leczenie operacyjne.

Zapobieganie zapaleniu zatok

Aby zapobiec zapalenie zatok, ważne jest unikanie czynników ryzyka takich jak dym tytoniowy i zanieczyszczenia powietrza. Regularne nawilżanie powietrza w domu oraz unikanie alergenów może również pomóc w zmniejszeniu ryzyka. Warto również dbać o higienę nosa, stosując solankowe roztwory do płukania. W przypadku częstych infekcji, konsultacja z lekarzem może pomóc w ustaleniu indywidualnych metod zapobiegania.