Nadczynność gruczołów przytarczycznych: objawy, diagnoza i leczenie

Spis treści

• Czym jest nadczynność gruczołów przytarczycznych?
• Nadczynność gruczołów przytarczycznych – objawy
• Rodzaje nadczynności gruczołów przytarczycznych
• Diagnoza nadczynności gruczołów przytarczycznych
• Leczenie nadczynności gruczołów przytarczycznych
• Profilaktyka i zalecenia

Czym jest nadczynność gruczołów przytarczycznych?

Nadczynność gruczołów przytarczycznych to stan, w którym dochodzi do nadmiernej produkcji parahormonu, co jest zwykle spowodowane obecnością gruczolaka przytarczyc. W medycynie wyróżnia się trzy formy tej nadczynności: pierwotną, wtórną oraz trzeciorzędową. Każda z tych form ma różne przyczyny i konsekwencje zdrowotne dla pacjenta.

Nadczynność gruczołów przytarczycznych – objawy

Objawy nadczynności gruczołów przytarczycznych mogą być różnorodne i obejmują:

• ogólne osłabienie i zmęczenie,
• brak łaknienia i utratę masy ciała,
• nadmierne pragnienie oraz zaparcia,
• wzmożoną częstotliwość oddawania moczu,
• nawracającą kamicę moczową,
• bóle brzucha i stawów,
• nudności oraz słabnięcie mięśni,
• problemy z pamięcią.

Dodatkowo, może dochodzić do odkładania się wapnia w tkankach trzustki, nerkach oraz mięśniach szkieletowych, co prowadzi do dalszych komplikacji zdrowotnych.

Rodzaje nadczynności gruczołów przytarczycznych

Nadczynność gruczołów przytarczycznych o charakterze pierwotnym może przybierać różne formy, w tym jelitowo-żołądkową, nerkową oraz atakującą kości. Każda z tych form charakteryzuje się odmiennym wpływem na organizm i wymaga innego podejścia terapeutycznego. Wtórna nadczynność jest zazwyczaj wynikiem innych schorzeń, takich jak przewlekła niewydolność nerek, które prowadzą do niedoboru wapnia i pobudzają produkcję parahormonu. Trzeciorzędowa nadczynność pojawia się zazwyczaj jako skutek długotrwałej wtórnej nadczynności, kiedy gruczoły przytarczyczne zaczynają działać niezależnie od poziomu wapnia w organizmie.

Diagnoza nadczynności gruczołów przytarczycznych

Rozpoznanie nadczynności gruczołów przytarczycznych opiera się na analizie objawów klinicznych oraz wynikach badań laboratoryjnych. Kluczowe znaczenie ma zwiększone stężenie wapnia w surowicy krwi, zmiany kostne widoczne w badaniach obrazowych oraz zwiększona wielkość jednego z gruczołów przytarczycznych. Istotnym wskaźnikiem jest również zwiększona produkcja parahormonu. Diagnostyka może obejmować również badania obrazowe, takie jak ultrasonografia czy scyntygrafia, które pomagają w lokalizacji gruczolaka.

Leczenie nadczynności gruczołów przytarczycznych

Leczenie nadczynności gruczołów przytarczycznych zazwyczaj polega na operacyjnym wycięciu gruczolaka przytarczycy, który jest odpowiedzialny za nadmiar parahormonu. W niektórych przypadkach stosuje się również leczenie farmakologiczne, które ma na celu złagodzenie objawów oraz korektę zmian biochemicznych w organizmie. Do leków stosowanych w terapii należą preparaty wapnia i witaminy D, które pomagają w regulacji poziomu wapnia we krwi. W przypadku wtórnej nadczynności, kluczowe jest leczenie choroby podstawowej, która powoduje nadprodukcję parahormonu.

Profilaktyka i zalecenia

Profilaktyka nadczynności gruczołów przytarczycznych obejmuje regularne badania kontrolne, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, takich jak pacjenci z przewlekłą niewydolnością nerek. Ważne jest również dbanie o odpowiednią dietę bogatą w wapń i witaminę D, co może pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia w organizmie. Dla osób zdiagnozowanych z nadczynnością gruczołów przytarczycznych, istotne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich oraz regularne monitorowanie stanu zdrowia.