Siatkówczak: Objawy, Przyczyny, Diagnostyka i Leczenie
Spis treści
- Co to jest siatkówczak?
- Siatkówczak – objawy
- Przyczyny i dziedziczenie siatkówczaka
- Diagnostyka i badania
- Leczenie siatkówczaka
- Rokowania i profilaktyka
Co to jest siatkówczak?
Siatkówczak jest rodzajem nowotworu wewnątrzgałkowego, który najczęściej dotyka dzieci w pierwszych latach życia. Zwykle rozwija się w jednym oku, choć w około 30% przypadków może obejmować obie gałki oczne. Choroba ta jest złośliwa, co oznacza, że wymaga szybkiej diagnozy i leczenia, aby zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.
Siatkówczak – objawy
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów siatkówczaka jest leukokoria, czyli biały refleks na źrenicy, który przypomina odbicie światła od kociego oka. Inne objawy to:
- Zez
- Woloocze, czyli powiększenie gałki ocznej
- Zmiany barwy tęczówki
- Zapalenie oczodołu
- Wysięk ropny
- Zaćma i jaskra wtórna
W niektórych przypadkach mogą wystąpić również ból i zaczerwienienie oka, co często jest mylone z innymi schorzeniami oczu.
Przyczyny i dziedziczenie siatkówczaka
Przyczyną siatkówczaka mogą być zmiany genetyczne w obrębie chromosomu 13, które prowadzą do nieprawidłowego namnażania się komórek. Około 40% przypadków jest wynikiem dziedziczenia uszkodzonego genu RPE1 od jednego z rodziców. Dziedziczna forma siatkówczaka często wiąże się z ryzykiem wystąpienia innych nowotworów w późniejszym życiu, takich jak czerniak złośliwy czy białaczka.
Diagnostyka i badania
Wczesne wykrycie siatkówczaka jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Diagnostyka obejmuje szereg badań, w tym:
- Badanie okulistyczne
- Tomografia komputerowa
- USG gałki ocznej
- Rezonans magnetyczny
- Biopsja wewnątrzgałkowa
Badania te pozwalają na ocenę zaawansowania choroby i planowanie odpowiedniego leczenia. Wczesne rozpoznanie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie.
Leczenie siatkówczaka
Leczenie siatkówczaka zależy od wielkości i rozległości zmian nowotworowych. Do najczęściej stosowanych metod należą:
- Chemioterapia
- Radioterapia
- Fotokoagulacja ksenonowa
- Termoterapia poprzezźreniczna
- Brachyterapia
- Krioterapia
- Terapia laserowa
- Enukleacja (usunięcie gałki ocznej)
Ostateczny wybór metody leczenia zależy od stanu pacjenta i zaawansowania choroby. Szybka interwencja medyczna jest kluczowa, aby uniknąć powikłań i przerzutów.
Rokowania i profilaktyka
Rokowania w przypadku siatkówczaka są dobre, jeśli choroba zostanie wcześnie wykryta i odpowiednio leczona. Niewielkie guzy są wyleczalne w ponad 90% przypadków. Profilaktyka polega na regularnych badaniach okulistycznych, zwłaszcza u dzieci z rodzinną historią nowotworów oczu. Wczesne wykrycie i leczenie mogą zapobiec poważnym komplikacjom i uratować wzrok dziecka.