Utrata węchu: przyczyny, objawy, diagnoza i leczenie
Spis treści
- Co to jest anosmia?
- Przyczyny utraty węchu
- Objawy utraty węchu
- Diagnoza utraty węchu
- Leczenie utraty węchu
- Zapobieganie utracie węchu
Co to jest anosmia?
Choroba związana z utratą węchu, w teorii medycyny zwana jest anosmią i polega na całkowitej utracie tego zmysłu człowieka. W jamie nosowej zlokalizowany jest nabłonek o żółtobrązowej barwie, na którym znajdują się nerwy węchowe pełniące funkcje zmysłu powonienia. Nerwy węchowe, również doprowadzają sygnały do miejsca w mózgu, odpowiedzialnego za rozróżnianie zapachów.
Przyczyny utraty węchu
Źródłem utraty powonienia może być każdy z procesów, który zaburza przekaz bodźców z zewnątrz poprzez receptory do obszarów węchowych zlokalizowanych w mózgu. Utrata węchu może być traktowana nie jako choroba sama w sobie, ale jako objaw towarzyszący innym chorobom – głównie jeśli chodzi o anosmię przejściową. Dzieje się tak w przypadkach przeziębień, zapaleniu błon śluzowych nosa, w przypadku polipów jamy nosowej. Utrata węchu jednak jest wówczas chwilowa i trwa do czasu wyleczenia choroby, bądź usunięcia polipów.
Objawy utraty węchu
Objawy utraty węchu mogą być zróżnicowane w zależności od przyczyny. Można również wyróżnić trwałą utratę węchu, która wywołana jest uszkodzeniem receptorów węchowych znajdujących się w jamie nosowej. Receptory węchowe mogą uszkodzić przeróżne zanieczyszczenia, dym, dym papierosowy, zażywanie narkotyków poprzez nos, głównie heroiny, kokainy lub pochodnych amfetaminy, także wąchanie kleju. Do trwałej utraty węchu, może dojść również w wyniku uszkodzeń samych obszarów mózgowych. Niebezpiecznymi dla nich mogą być urazy, zakażenia, stan zapalny mózgu, zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych, czy guzy.
- Przeziębienia i infekcje wirusowe
- Polipy nosa
- Urazy głowy
- Choroby neurodegeneracyjne
- Zanieczyszczenia środowiskowe
Diagnoza utraty węchu
Jakiekolwiek zaburzenie w odbieraniu zapachu powinno skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego. Jeżeli ten wykluczy przeziębienie lub inne przyczyny przejściowej utraty węchu, to pacjent otrzyma skierowanie do laryngologa, czy neurologa. Dalsze leczenie i decyzje o stosowanej terapii, należą już do specjalistów. Diagnoza może obejmować:
- Badania obrazowe, takie jak MRI i CT
- Testy węchowe
- Badania krwi w celu wykluczenia infekcji lub zaburzeń hormonalnych
Leczenie utraty węchu
Leczenie utrata węchu zależy od jej przyczyny. W przypadku infekcji wirusowych, węch często powraca samoistnie po wyleczeniu infekcji. W innych przypadkach, takich jak polipy nosa, konieczne może być leczenie chirurgiczne. Dla osób z trwałą utratą węchu, istnieją terapie mające na celu poprawę jakości życia, takie jak terapia zapachowa.
Zapobieganie utracie węchu
Zapobieganie utracie węchu może obejmować unikanie czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów i wdychanie szkodliwych substancji. Regularne badania kontrolne i wczesne leczenie infekcji górnych dróg oddechowych mogą również pomóc w zapobieganiu problemom z węchem. Warto również dbać o higienę nosa i unikać urazów głowy.